همشهری آنلاین_فاطمه عسگری نیا: اما حقیقت این است که زیر پوست این شهر هزاررنگ در میان کوچه‌پسکوچه‌های قدیمی مناطق مختلف، فقر جولان می‌دهد. فرقی نمی‌کند از فقر در قلب تهران و مناطق ۱۲، ۱۰، ۱۱ به‌عنوان مناطق مرکزی پایتخت صحبت کنیم یا حاشیه‌های تهران و مناطق فقیرنشین در شرق، غرب یا جنوب تهران. فقر همه جا دیده می‌شود. ۲۵ مهر ماه هر سال که به‌عنوان روز جهانی فقرزدایی نام گرفته است، بهانه‌ای شد برای اینکه سری به محله‌های منطقه ۱۱ بزنیم و از تلاش شهروندان برای کمرنگ کردن فقر در محله‌ها گزارشی تهیه کنیم.
- نیازمندان محله زیر چتر مساجد
از قدیم مساجد محلی امن برای اهالی هر محله بوده‌اند. چه در دوران انقلاب و مبارزات انقلابی مردم، چه در زمان جنگ و تمرکز فعالیت‌های پشت جبهه در آنها، اما امروز مساجد به پناه امن فقرا و نیازمندان هر محله تبدیل شده‌اند. بالا و پایین شهر هم ندارد. هر مسجد در هر محله نقطه امیدی برای نیازمندان است. مصداقش مسجد «میثم» در محله جمهوری است که حدود ۵۰ خانوار نیازمند محله را تحت پوشش خود دارد.
دبیر شورایاری محله جمهوری در این‌باره می‌گوید: «نیازمندان این محله علاوه بر خدمات حمایتی مسجد میثم از خدمات حمایتی سرای محله و صندوق قرض‌الحسنه محل هم بهره‌مند می‌شوند.» کمک‌های ماهانه به نیازمندان محله جمهوری در قالب سبد ارزاق، پوشاک و ملزومات زندگی به آنها ارائه می‌شود، اما معتمدان محله می‌کوشند با ایجاد فرصت‌های شغلی مستمر این خانواده‌ها را توانمند و آنها را از چرخه فقر خارج کنند. تشکیل دوره‌های آموزشی کارآفرینی در حوزه مشاغل دانش‌بنیان از مهم‌ترین کارها در این بخش است. «مهدی فلاحی» می‌گوید: «شرکت‌کنندگان در این دوره‌های آموزشی می‌توانند به شرط توانایی در راه‌اندازی کسب‌وکارشان از فضای سرای محله بهره‌مند شوند.»او می‌افزاید: «ما امروزسراهای محله را به کانون‌های کارآفرینی در محله تبدیل کرده‌ایم و خانواده‌های زیادی از این مزایا بهره‌مند شده‌اند.»
مسجد امام رضا(ع) در محله مخصوص یا مسجد حضرت ولی‌عصر(عج) در محله حشمت‌الدوله هم همین وضعیت را دارند. «محمدحسین پناه» از اعضای هیئت امنای مسجد حضرت ولی‌عصر(عج) می‌گوید: «فقرزدایی و ریشه‌کنی فقر در محله از ۵۰ سال پیش تا امروز یکی از اهداف و مأموریت‌های مسجد حضرت ولی‌عصر(عج) بوده است. در گذشته تعداد نیازمندان محله زیاد بود، اما در سایه حمایت خیّران بسیاری از آنها توانمند شده و از چرخه فقر خارج شده‌اند. امروز ما حدود ۵۰ مستمری‌بگیر محلی در مسجد داریم که علاوه بر دریافت مستمری نقدی از کمک‌های غیرنقدی هم بهره‌مند می‌شوند. مشارکت خیّران و معتمدان محله حشمت‌الدوله به حدی بالاست که ما امروز علاوه بر نیازمندان محله می‌توانیم نیازمندان سایر محله‌های تهران و حتی کشور را حمایت کنیم.»
- سراهای محله و ترویج فرهنگ همسایه‌داری
سراهای محله هم این روزها فعالیت‌های مثمری در حوزه فقرزدایی دارند.
«معصومه محمدنژاد» مدیر سرای محله راه‌آهن می‌گوید: «حمایت از زنان سرپرست خانوار در محله همیشه از مأموریت‌های ما در سرای محله راه‌آهن بوده است، اما امسال با توجه به شرایط اقتصادی پیش روی مردم محله به خاطر شیوع کرونا، شاهد افزایش تعداد خانواده‌های نیازمندی هستیم که سرپرست خانوار دارند، اما توانایی کسب درآمد ندارد.
دستفروشان و کسبه‌ای که به خاطر کرونا کسب‌وکارشان تعطیل شده از جمله این افراد هستند.» او ادامه می‌دهد: «از ابتدای سال جاری تاکنون تلاش کرده‌ایم با حمایت از خانواده‌ها در قالب طرح‌های مختلف فقر را در محله راه‌آهن کمرنگ‌تر کنیم.» به گفته او اهالی محله مشارکت خوبی در دستگیری از نیازمندان دارند، و می‌توان ادعا کرد فرهنگ همسایه‌داری در میان اهالی راه‌آهن همچنان زنده است. «علی‌اصغر فراهانی» دبیر شورایاری محله راه‌آهن، هم می‌گوید: «یکی از وظایف شورایاری‌ها وسراهای محله احیای فرهنگ همسایه‌داری و کدخدامنشی در محله‌های تهران است. اگر این فرهنگ را در محله‌های مختلف تهران پیاده کنیم، دیگر جایی برای جولان فقر نمی‌ماند.»
- گوشت، هدیه خیّران محله
در محله هلال‌احمر اما خیّران به شیوه دیگری دست نیازمندان را می‌گیرند. معتمدان محلی با جمع‌آوری کمک‌های مردمی مبلغ جمع‌آوری شده را بین قصابی‌های محله توزیع می‌کنند و آنها هم هم با توجه به شناختی که از اهالی محله دارند، به ارائه گوشت رایگان بین نیازمندان اقدام می‌کنند. «اکبر آذری» شورایار محله هلال‌احمر، می‌گوید: «به خاطر شرایط اقتصادی خیلی از اهالی محله ما توان خرید گوشت را ندارند. به همین دلیل ارزاق مختلف از طریق پویش مؤمنانه بین نیازمندان محل توزیع می‌شود، اما جای گوشت در این میان خالی بود که تصمیم گرفتیم از این طریق این کمبود را جبران کنیم.»
- ساماندهی فقرا در بانک اطلاعاتی
«احسان باقری» یکی از فعالان تشکل‌های مردم‌نهاد در تهران است. او می‌گوید: «برای ریشه‌کنی فقر در جامعه نیازمند ساماندهی کمک‌ها به نیازمندان هستیم. مشکل اساسی که امروز در جامعه با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم، فقرپروری است. برای فقرزدایی باید در راستای توانمند کردن فقرا برنامه‌ریزی کنیم، نه اینکه جامعه نیازمند و فقیر را به یک جامعه مصرف‌کننده تبدیل کنیم. برنامه‌ریزی در مسیر توانمند کردن نیازمندان به خروج نیازمندان از چرخه فقر کمک می‌کند و باعث می‌شود خانواده‌های زیادی از این چرخه خارج شوند.»
نظر شما